Ga conflicten niet uit de weg
Vind je het ook lastig als iemand in het team zich niet houdt aan de gemaakte afspraken of niet wil meedoen met gezamenlijke activiteiten? Of dat iemand plots iets zegt dat indruist tegen de normale gang van zaken? Merk je dat anderen boos worden of zich niet erkend voelen voor alle geleverde inspanningen? Heb je een andere mening en durf je die niet te uiten omwille van de lieve vrede? Heb je angst dat dit zal leiden tot een conflict in het team en wil je liever geen gedoe?
Het omgaan met afwijkend gedrag in teams is niet evident omdat de meesten van ons conflictvermijdend zijn en liever kiezen voor consensus en harmonie. Dit is vaak een gemiste kans omdat in het (h)erkennen van en het bewust omgaan met afwijkend gedrag kansen liggen om te verdiepen en te groeien als team.
Het uitgangspunt is dat er altijd verschillen zullen zijn tussen mensen. De kunst bestaat erin om niemand uit te sluiten en verbinding te zoeken tussen deze verschillen in plaats van ze proberen op te heffen. We spreken dan over gedragenheid, cocreatie, participatief leiderschap, inclusieve besluitvorming.
Omgaan met afwijkend gedrag
We geven je 5 tips om hier mee aan de slag te gaan.
Zorg dat iedereen gehoord wordt
Het is belangrijk om in het team zoveel mogelijk meningen naar boven te laten komen en tegenstellingen uit te spreken. Zo is het voor iedereen duidelijk wat er leeft. Door zeggenschap te geven aan mensen, krijgen ideeën alle ruimte en is er plaats om van hieruit tot besluitvorming en afspraken te komen. Om het proces te versnellen, vertrek je van een voorstel dat je ter discussie voorlegt aan het team. Alternatieve voorstellen of aanvullingen zijn dan mogelijk zodat alles gezegd wordt.
Let op afwijkend gedrag
Observeer goed of er geen dubbele boodschappen zijn. Zo kan het zijn dat collega’s op de vergadering aangeven akkoord te zijn met de gemaakte afspraken, maar in de wandelgangen kritiek geven, roddelen of zich anders gedragen dan afgesproken. We zien vaak dat mensen in weerstand gaan als ze niet gezien worden of zich onvoldoende gehoord voelen. Beschouw dit niet als lastig gedrag, maar als inzet en ga opnieuw in dialoog als iemand heel anders denkt of handelt.
Wees nieuwsgierig als mensen het niet eens zijn
Niemand heeft het monopolie op de waarheid. Elke invalshoek is zinvol en het onderzoeken waard. Moedig elkaar aan om eigen meningen te geven. Zo kunnen kleine ergenissen snel opgepikt worden en vermijd je kampvorming of polarisaties. Je gaat met de tegenstellingen aan de slag in plaats van ze uit te weg te gaan. Door niet weg te lopen van de spanningen en verbonden te blijven met elkaar voorkom je hoogoplopende conflicten.
Vermijd dat mensen alleen komen te staan
Vaak durven mensen hun afwijkende mening niet te geven uit angst om alleen te staan of uitgesloten te worden in de groep. Aan een andere mening wordt ook vaak een oordeel gegeven, namelijk dat deze ofwel goed ofwel fout is. Hier dien je extra alert voor te zijn. Creëer hiervoor een veilige omgeving. Het is nuttig om in het team te polsen of anderen deze andere mening ook herkennen, ook al is het maar gedeeltelijk. Zo vermijd je een polarisatie tussen personen en zorg je ervoor dat niemand geisoleerd geraakt in het team of als zondebok bestempeld wordt.
Zorg dat iedereen erbij hoort
Consensus is niet altijd mogelijk en haalbaar in een team. Om tot een gedragen besluitvorming te komen is het wenselijk om niet enkel uit te gaan van een meerderheidsbesluit, maar is het ook nuttig om rekening te houden met de andere meningen. Stel de vraag wat deze medewerkers nodig hebben om mee te kunnen gaan in de genomen beslissing zodat ze deze kunnen aanvaarden en uitvoeren. We zien vaak dat stilstaan bij deze vraag leidt tot nieuwe creatieve ideeën die bestaande patronen doorbreekt en zorgt voor groei.
Om verschillen te kunnen verbinden moeten we ze aangaan. Inclusie betekent dat je comfortabel bent met tegenstellingen en conflict (J. Kramer)